صرافی یونی سواپ Uniswap چیست؟ بستری برای ترید مدرن!

صرافی Uniswap مجموعه ای از برنامه های رایانه ای است که با استفاده از بلاکچین اتریوم اجرا می شوند و امکان تعویض توکن های غیرمتمرکز را فراهم می کنند.

صرافی یونی سواپ جزو پلتفرم‌های سیستم مالی غیر متمرکز یا دیفای (DeFi) است.

معرفی اولیه Uniswap

صرافی های متمرکز برای سالها ستون اصلی بازار ارزهای دیجیتالی بوده اند. این صرافی ها تسویه سریع، حجم معاملات بالا و بهبود مداوم نقدینگی را ارائه می دهند. با این وجود، جهانی موازی در قالب پروتکل های بی اعتماد ساخته شد. صرافی های غیرمتمرکز (DEX) برای تسهیل تجارت به هیچ واسطه یا متولی احتیاج ندارند.

به خاطر محدودیت‌های ذاتی فناوری بلاک چین، توسعه صرافی‌های غیر متمرکز با توانایی رقابت با رقبای متمرکز خود، چالش بر‌انگیز بوده است. در حال حاضر اغلب DEXها می‌توانند از نظر عملکرد و همچنین تجربه کاربری بهبود پیدا کنند. با توجه به چالش‌ها و محدودیت‌های پیش رو، توسعه‌دهندگان زیادی درباره راه‌های جدید ساخت صرافی‌های غیر متمرکز فکر می‌کنند. در این زمینه، یکی از پلتفرم‌های پیشرو یونی سواپ محسوب می‌شود. در مقایسه با صرافی‌های غیر متمرکز قدیمی‌تر، درک نحوه کار Uniswap کمی پیچیده‌تر است. با این حال، خیلی زود متوجه خواهید شد پیچیدگی‌های آن، مزایای جذابی را در پی داشته است.

در حالت عادی، صرافی‌های غیر متمرکز تجربه کاربری مناسبی نداشته و لیست سفارشات آن‌ها دارای حجم قابل توجهی نیست. به لطف ظهور پلتفرم‌های بدون نیاز به اجازه‌ا نظیر یونی سواپ، DEXها تبدیل به بازارهای معاملاتی با میزان لیکوئیدتی بالا شده‌اند. در اینجا قادر خواهید بود خیلی راحت و با چند کلیک به تبادل توکن‌ها و ارزهای دیجیتال مختلف بپردازید. بهبود قابلیت‌ها در Uniswap در مقایسه با صرافی‌های غیر متمرکز قبلی به اندازه‌ای است که اکنون می‌توان آن را رقیبی جدی برای صرافی‌های متمرکز دانست.

در نتیجه این نوآوری، اکنون در دنیای سیستم مالی غیر متمرکز یا همان دیفای، یونی سواپ را به عنوان یکی از موفق‌ترین پروژه‌ها می‌شناسند.

یونی سواپ – Uniswap چیست؟

صرافی Uniswap یک پروتکل مبادله غیرمتمرکز می باشد که بر روی بلاکچین اتریوم ساخته شده است. به عبارت دقیق تر، این صرافی یک پروتکل نقدینگی خودکار می باشد.

لیست سفارشات یا افراد متمرکز مورد نیاز برای انجام معاملات وجود ندارد. صرافی Uniswap با درجه بالایی از تمرکززدایی و مقاومت در برابر سانسور به کاربران امکان تجارت بدون واسطه را می دهد.

صرافی Uniswap یک نرم افزار با منبع باز می باشد که شما می توانید این قابلیت را را در UniswapGitHub بررسی کنید.

اما معاملات بدون دفترچه سفارشات چگونه اتفاق می افتد؟

صرافی Uniswap با مدلی کار می کند که شامل ایجاد نقدینگی توسط تأمین کنندگان نقدی می باشد.

این سیستم مکانیسم قیمت گذاری غیرمتمرکز را فراهم می کند که اساساً عمق دفترچه سفارشات (order book depth) را هموار می کند. کاربران می توانند بدون نیاز به دفترچه سفارشات، توکن های ERC-20 را به طور یکپارچه مبادله کنند.

تاریخچه صرافی Uniswap

هایدن آدامز (Hayden Adams) در سال 2018 پروتکل یونی سواپ را خلق کرد، اما فناوری زیربنایی که در توسعه از آن الهام گرفته شده، نخستین مرتبه توسط ویتالیک بوترین، خالق اتریوم، مطرح شد. بد نیست بدانید هایدن آدامز یکی از توسعه‌دهندگان اتریوم به شمار می‌رود. بنیاد اتریوم (Ethereum Foundation) بودجه‌ای صد هزار دلاری در اختیار وی قرار داد تا با ایجاد یک تیم متشکل از حدود ده عضو، پروژه ساخت یک صرافی غیر متمرکز با ویژگی‌های نوین و متفاوت را پیش ببرد.

یونی سواپ در یازدهمین ماه سال 2018 فعالیتش را آغاز و در عرض کمتر از دو سال، توجه بسیاری را به خود جلب کرد. در پنجمین ماه سال 2019، تیم توسعه‌دهنده Uniswap توانست یک میلیون دلار سرمایه از طریق حمایت صندوق پوشش ریسک پارادایم (Paradigm) به دست آورد. این اتفاق، شرایط را برای انتشار نسخه دوم یونی سواپ در ششمین ماه سال 2020 (سیزده ماه بعد) فراهم کرد.

صرافی Uniswap چگونه کار میکند؟

صرافی Uniswap معماری سنتی مبادلات دیجیتالی را با نداشتن دفترچه سفارشات پشت سر می گذارد.

این صرافی با طرحی به نام Constant Product Market Maker کار می کند که نمونه ای از مدل سازندگان بازار خودکار یا (Automated Market Maker (AMM است.

سازندگان بازار خودکار قراردادهای هوشمندی هستند که ذخایر نقدینگی (یا مجموعه نقدینگی) را در اختیار دارند که معامله گران می توانند با آنها معامله کنند. این ذخایر توسط منابع نقدینگی تامین می شود.

افرادی میتوانند تأمین کننده نقدینگی باشند که ارزش معادل دو توکن را در استخر خود واریز کند. در عوض، بازرگانان هزینه ای را به استخر پرداخت می کنند که پس از آن با توجه به سهم آنها از استخر در اختیار تأمین کنندگان نقدینگی قرار می گیرد.

ارائه دهندگان نقدینگی با واریز ارزش معادل دو توکن، یک بازار ایجاد می کنند. این دو توکن می توانند اتریوم و یک رمز ERC-20 یا دو توکن ERC-20 باشند.

این استخرها معمولاً از سکه های ثابت مانند DAI ، USDC یا USDT تشکیل شده اند، اما الزامی برای این ارز ها وجود ندارد. در عوض، تأمین کنندگان نقدینگی “توکن نقدینگی” دریافت می کنند که نشان دهنده سهم آنها از کل مجموعه نقدینگی است.

این توکن های نقدینگی را می توان برای سهمی که در مجموعه نشان داده می شود بازخرید کرد بنابراین، بیایید مجموعه نقدینگی دلار تتر و اتریوم را در نظر بگیریم. ما بخش اتریوم را استخر x و دلار تتر را y در نظر خواهیم گرفت. صرافی Uniswap این دو مقدار را در نظر می گیرد و برای محاسبه نقدینگی کل استخر آن ها را در یکدیگر ضرب می کند.

این عدد به دست آمده را k در نظر می گیریم.

ایده اصلی صرافی Uniswap این است که k باید ثابت بماند، به این معنی که نقدینگی کل در استخر ثابت است. بنابراین، فرمول کل نقدینگی در استخر عبارت است از:

• x*y=k

ترید با صرافی Uniswap

یک نوع ترید که بر روی این پروتکل انجام می‌شود، مبادله اتریوم با هر یک از توکن‌های ERC20 است. در اینجا نرخ مبادله بر اساس اندازه استخر نقدینگی آن دارایی خاص در داخل قرارداد مبادله است. این نرخ مبادله بر اساس یک فرمول ثابت Uniswap است و آن به صورت استخر اتریوم ضربدر استخر توکن مورد نظر است.

مثلا فرض کنید باب می‌خواهد مقداری اتریوم را به توکن بت (BAT) تبدیل کند. باب به اجرای این ترید با استفاده از پروتکل Uniswap می‌پردازد. فراهم‌کنندگان نقدینگی مقداری اتریوم و بت را به این قرارداد مبادله واریز کرده‌اند که در این مثال، این مقدار برابر ۱۰ اتریوم و ۵۰۰ بت است. در اینجا این فرمول ثابت به این صورت محاسبه می‌شود که ۱۰ را ضربدر ۵۰۰ می‌کنیم و مقدار ۵۰۰۰ بدست می‌آید.

باب این ترید را با ارسال یک اتریوم به استخر اتریوم در قرارداد مبادله شروع می‌کند. کارمزد فراهم‌کننده نقدینگی برای این استخر ۰.۳ درصد است. ۰.۹۹۷ اتریوم باقی‌مانده به استخر اضافه می‌شود. سپس مقدار ثابت بر مقدار جدید اتریوم در استخر نقدینگی تقسیم می‌شود تا اندازه جدید استخر بت تعیین شود. سپس توکن‌های بت باقی‌مانده به خریدار یعنی باب ارسال می‌شوند.

ترید ERC20 به ERC20 در صرافی یونی سواپ

نوع دیگری از ترید که می‌توان بر روی پروتکل مورد بحث انجام داد، ترید یک توکن ERC20 به یک توکن دیگر ERC20 است که با وساطت اتریوم انجام می‌گیرد. این پروتکل باعث می‌شود که مثلا بت در یک قرارداد مبادله به اتریوم تبدیل شود و سپس در قرارداد مبادله دیگری از اتریوم به توکن OMG تبدیل شود که همه اینها در داخل یک تراکنش واحد انجام می‌شود.

این فرمول دقیقا مانند بازار عادی عمل می‌کند و هرچه توکن‌های بیشتری خریداری نمایید، نرخ مبادله بیشتری نیز باید پرداخت نمایید.

 ضرر ناپایدار برای تامین‌کنندگان!

تامین‌کنندگان بابت تامین نقدینگی برای تریدرها، کارمزد دریافت می‌کنند. تریدرها می‌توانند بر بستر یونی سواپ به تبادل توکن‌های مختلف با یکدیگر بپردازند. نکته بسیار مهمی که فراهم‌کنندگان باید در نظر داشته باشند، اثری به نام «ضرر ناپایدار» است.

اگر قیمت اتریوم به 400 دلار تتر افزایش یابد چه اتفاقی می افتد؟ به یاد داشته باشید، کل نقدینگی موجود در استخر باید ثابت بماند.

اگر اتریوم اکنون 400 دلار تتر باشد، این بدان معنی است که نسبت بین اتریوم و مقدار دلار تتر موجود در استخر تغییر کرده است.

در حقیقت ، اکنون 5 اتریوم و 2،000 دلار تتر در استخر وجود دارد.

چرا؟ معامله گران داوری دلار تتر را به استخر اضافه می کنند و اتریوم را از آن حذف می کنند تا زمانی که نسبت قیمت دقیق را منعکس کند.

به همین دلیل است که درک اینکه k ثابت است بسیار مهم است.

به طوذ مثال…..

تصور کنید آلیس، 1 اتریوم و 100 تتر در استخر یونی سواپ سپرده می‌کند. از آن جایی که جفت توکن باید ارزش برابری داشته باشند، قیمت اتریوم 100 تتر محاسبه می‌شود. در همین زمان، موجودی استخر 10 اتریوم و 1,000 تتر است. مابقی سرمایه توسط سایر تامین‌کنندگان به جز آلیس فراهم شده است. اکنون آلیس ده درصد از سهم لیکوئیدیتی پول را در اختیار دارد. در اینجا، نقدینگی کل (k) برابر 10,000 است.

اگر قیمت هر اتریوم به 400 تتر افزایش پیدا کند، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ در نظر داشته باشید نقدینگی کل باید ثابت بماند. در صورت بالاتر رفتن قیمت اتریوم تا 400 دلار، نسبت بین موجودی دو ارز دیجیتال باید تغییر کند. در این شرایط 5 اتریوم و 2,000 تتر در استخر وجود دارد؛ تریدرهای آربیتراژ به مقدار لازم Tether به استخر افزوده و تا زمان برقرار شدن تعادل، Ethereum از آن خارج می‌کنند. به همین دلیل k همچنان ثابت باقی می‌ماند.

ساختار کارمزد Uniswap

ساختار کارمزد Uniswap برای ترید‌های انجام شده بر روی پروتکل به شرح زیر است:

• ترید اتریوم به ERC20: مقدار ۰.۳ درصد کارمزد به صورت اتریوم پرداخته می‌شود.
• ترید ERC20 به اتریوم: ۰.۳ درصد کارمزد به صورت توکن مورد نظر پرداخت می‌شود.
• ترید ERC20 به ERC20: مقدار ۰.۳ درصد کارمزد برای تبدیل توکن اول به اتریوم پرداخت می‌شود و ۰.۳ درصد دیگر نیز از تبدیل اتریوم به توکن دوم پرداخت می‌شود.

درآمد صرافی یونی سواپ از کجاست؟

در واقع یونی سواپ کسب درآمد ندارد! Uniswap یک پروتکل غیر متمرکز بوده و فاقد یک توکن بومی است. همه کارمزدها به تامین‌کنندگان نقدینگی برای استخر اعطا شده و هیچ کدام یک از موسسان صرافی، بخشی از سود حاصل از تریدها را برای خود برداشت نمی‌کنند.

در حال حاضر، کارمزد تراکنش پرداخت شده به فراهم‌کنندگان برابر 0.3 درصد هر معامله است که در بالا هم ذکر کردیم. به طور پیش‌فرض، آن‌ها به استخر نقدینگی افزوده می‌شوند، اما تامین‌کننده در هر زمان قادر به برداشت است. مبالغ بر اساس سهم کاربر از لیکوئید یتی پول پرداخت خواهد شد.

ممکن است بخشی از کارمزدها در آینده به توسعه بیشتر یونی سواپ اختصاص پیدا کند. تیم توسعه‌دهنده، اخیرا هزینه‌های زیادی را متحمل شده و ورژن بهبود یافته پروتکل تحت عنوان Uniswap v2 را عرضه کرده است.

ارز دیجیتال (توکن) یونی سواپ

در واقع UNI توکن بومی پروتکل Uniswap بوده و به کاربران دارنده آن، اجازه اداره پلتفرم را می‌دهد. به عبارتی دارندگان این ارز دیجیتال بسته به سهم خود، در اداره صرافی سهیم بوده و برای اعمال تغییرات یا افزودن قابلیت‌های جدید، حق رای دارند. پیش از این به عمومی بودن یونی سواپ و امکان استفاده رایگان از آن برای همه اشاره کردیم. رمز ارز UNI این ایده را مستحکم می‌کند.

در زمان تولد، 1 میلیارد توکن یونی سواپ ایجاد شد. نزدیک به 60 درصد آن بیت اعضای کنونی جامعه این پلتفرم توزیع شد و مابقی طی چهار سال پیش رو در اختیار اعضای تیم، سرمایه گذاران و مشاوران قرار خواهند گرفت.

بخشی از توزیع جامعه به وسیله استخراج نقدینگی رخ می‌دهد. به عبارتی توکن UNI در اختیار کاربرانی که برای چهار استخر زیر نقدینگی تامین می‌کنند، قرار خواهد گرفت:

• اتریوم / تتر (ETH / USDT)
• اتریوم / یو اس دی سی (ETH / USDC)
• اتریوم / دای (ETH / DAI)
• اتریوم / دبلیو بی تی سی (ETH / WBTC)

نحوه استفاده از صرافی Uniswap

برای استفاده از یونی سواپ باید به آدرس https://app.uniswap.org مراجعه کرده و یک والت web3 را به آن متصل کنید. یکی از مزایای صرافی‌های غیر متمرکز این است که نیازی به ارسال توکن‌ها به آدرس صرافی نیست و کاربر به صورت مستقیم از کیف پول خود تبادل را انجام می‌دهد. در زمان نگارش این مقاله، یونی سواپ از کیف پول‌های متاماسک (MetaMask)، والت کانکت (WalletConnect)، کیف پول کوین بیس والت (Coinbase Wallet)، فورماتیک (Fortmatic) و پورتیس (Portis) پشتیبانی می‌کند. با اتصال هر کدام از این کیف پول‌ها می‌توانید به سرعت کار با یونی سواپ را آغاز کنید.

متداول ترین روش های استفاده از این صرافی این دو مورد است:

1. https://app.uniswap.org/
2. https://uniswap.exchange/

مراحل استفاده به شرح زیر میباشد

• به رابط Uniswap بروید.
• کیف پول خود را وصل کنید. می توانید از MetaMask ، Trust Wallet یا هر کیف پول دیگری که از اتریوم پشتیبانی می کند استفاده کنید.
• توکنی را که می خواهید تبادل کنید را انتخاب کنید.
• توکنی را که می خواهید دریافت کنید را انتخاب کنید.
• روی Swap کلیک کنید.
• پیش نمایش معامله را در پنجره باز کنید.
• درخواست معامله را در کیف پول خود تأیید کنید.
• منتظر تایید درخواست خود در بلاکچین اتریوم بمانید

کسب درآمد در یونی سواپ با روش ییلد فارمینگ

برای کسب درآمد از یونی سواپ، تنها کافیست به جمع فراهم کنندگان لیکوئیدتی این صرافی بپیوندید. بالاتر نحوه پیوستن به جمع فراهم کنندگان یونی سواپ را آموزش دادیم، پس اکنون در مورد میزان درآمد آن صحبت خواهیم کرد.

کارمزد ۰.۳۰ درصدی هر تبادل بین تمامی فراهم کنندگان نقدینگی استخر مربوطه تقسیم می‌شود. برای مثال، اگر شما ۲۵ درصد از لیکوئیدتی استخر FUN/DAI را فراهم کرده باشید، ۲۵ درصد از کل کارمزدهای تبادل مربوط به این استخر به شما تعلق خواهد گرفت. درآمد شما از این کارمزدها به استخر نقدینگی اضافه شده و سهم شما را افزایش می‌دهد.

فالش سواپس (Flash Swaps) در صرافی Uniswap

یکی دیگر از قابلیت‌هایی که همراه با نسخه دوم صرافی Uniswap عرضه شد، فلش سواپس نام دارد. این قابلیت به کاربران اجازه می‌دهد بدون هزینه اولیه، هر چقدر که می‌خواهند از صرافی برداشت کنند. البته برای انجام چنین برداشتی باید حتما یکی از شرط‌های زیر رعایت شود:

• همه توکن‌های ERC20 برداشت شده، در آینده پرداخت شوند.
• درصدی از توکن‌های ERC20 پرداخت شود، و مابقی به استخر لیکوئیدتی بازگردانده شود.
• تمامی توکن‌های ERC20 برداشت شده، در آینده بازگردانده شوند.

تنها عیب فلش سواپس، کارمزد ۰.۳ درصدی آن است که حتی در صورت بازگرداندن توکن‌های ERC20 هم از کاربر دریافت می‌شود. Flash Swaps به دلیل این که نیازهای مربوط به سرمایه اولیه و دیگر محدودیت را به هنگام انجام تراکنش‌های چند مرحله‌ای حذف می‌کند، ترجیح داده شده و مطلوب ‌تر است.

آربیتراژ در صرافی Uniswap

یکی از استفاده‌های فلش سواپس، فراهم کردن لوریج با سرمایه اولیه است.

برای مثال: فرض کنید فردی قصد دارد ۲۰۰ واحد توکن DAI را در یونی سواپ به ۱ واحد ETH تبدیل کند و سپس آن ۱ واحد اتر را در پلتفرم پلتفرم اوئیسیس (Oasis)، در ازای ۲۲۰ واحد دای به فروش برساند. این فرد قصد دارد ۲۰ واحد DAI سود ببرد، ولی مشکل اینجاست که مقدار توکن دای موجود در کیف پول او صفر است و نمی‌تواند عملیات را آغاز کند.

اما فلش سواپس به وی اجازه می‌دهد به صورت همزمان ۱ واحد ETH از صرافی Uniswap دریافت کرده و در ازای آن، ۲۲۰ واحد DAI در پلتفرم اوئیسس معامله کند. این فرد در ادامه می‌تواند هزینه ۱ واحد ETH را هم که اکنون به یونی سواپ بدهکار است، با توکن دای پرداخت کرده و در نهایت ۲۰ واحد DAI سود کند.

نتیجه گیری

در حالی که قوانین صرافی‌ها و احراز هویت‌ (KYC) آن‌ها سخت گیرانه‌تر می‌شوند، تقاضا برای صرافی‌های غیر متمرکزی مثل Uniswap که هر کسی می‌تواند در آن‌ها توکن‌های خود را با داشتن یک کیف پول web3 و بدون نیاز به باز کردن حساب اضافی معامله کند، افزایش یافته است. کارایی این صرافی توسط فراهم کنندگان لیکوئید ای که دارایی خود را در استخرهای این صرافی قفل می‌کنند، تضمین می‌شود.

تا زمانی که انگیزه مالی کافی برای این فراهم کنندگان وجود داشته باشد، صرافی یونی سواپ می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد و حتی کنار رفتن تیم توسعه دهنده آن هم تاثیری روی این سیستم نخواهد گذاشت. البته نباید بزرگترین ایراد صرافی یونی سواپ را هم فراموش کرد. این صرافی تنها از توکن‌های ERC20 پشتیبانی می‌کند. بنابراین اگر قصد معامله BTC در صرافی Uniswap را دارید، باید ابتدا آن‌ها را در قراردادهای اتریومی (مثل رپد بیت کوین – WBTC) قفل کنید.

اما باید گفت به نظر می‌رسد که یونی سواپ خودش را به عنوان یک پلتفرم دیفای عالی اثبات کرده است. سابقه این صرافی عالی‌ست و تعداد کاربران آن نیز رو به افزایش است.